علیرضا محرابی؛ سروش فرش‌چین؛ محمدرضا جوفار
چکیده
گرچه در مطالعات و وقایع امروز ، نقش و مفهوم مرز، به‌خصوص در حوزه اتحادیه اروپا در حال تبدیل‌شدن به یک مفهوم انتزاعی است، اما نحوه حکمرانی خارجی، هنوز در بسیاری از مناطق جهان تنش‌های بالقوه و بالفعلی را در کشورهای دو سوی مرز به همراه داشته است. این پژوهش با بررسی مؤلفه‌های هویتی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ... تصویر بهتری از سؤال ...
بیشتر
گرچه در مطالعات و وقایع امروز ، نقش و مفهوم مرز، به‌خصوص در حوزه اتحادیه اروپا در حال تبدیل‌شدن به یک مفهوم انتزاعی است، اما نحوه حکمرانی خارجی، هنوز در بسیاری از مناطق جهان تنش‌های بالقوه و بالفعلی را در کشورهای دو سوی مرز به همراه داشته است. این پژوهش با بررسی مؤلفه‌های هویتی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ... تصویر بهتری از سؤال اصلی این پژوهش ارائه می‌دهد. سؤال اصلی این پژوهش، درک ژئواستراتژیک ایران از عراق است که برای پاسخ به سؤال مطرح‌شده در تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده‌شده و در جهت این منظور، از منابع کتابخانه‌ای بهره برده شده است. در این تحقیق، متغیرهای 1. زبان، قومیت و مذهب، 2. سازمان سیاسی- اقتصادی- نظامی، 3. مزیت سرزمینی و 4.نمادهای قومی و آرمان(اندیشه) مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته‌اند. در بررسی وضعیت اتخاذ تصمیمات سیاسی مبتنی بر ژئواستراتژی ایران در قبال عراق، سه عامل، وضعیت خنثی و یا همگرا برای ایران دارد، درحالی‌که تنها در یک مؤلفه، وضعیت واگرا است، از طرف دیگر کشور عراق از واگرایی در سه مؤلفه و تنها حالت خنثی در یک مؤلفه بهره می‌برد، با این شرایط، توجه به تنها عامل واگرا در دو کشور، یعنی زبان، قومیت و مذهب، باید موردتوجه جدی هر دو کشور باشد، عاملی که برای ایران در حالت عادی آن‌چنان نگران‌کننده نیست، اما درصورتی‌که در عراق شرایط استقلال این اقلیتها ممکن شود، می‌تواند امنیت ملی ایران را نیز تهدید کند.
سروش فرش‌چین؛ مرتضی قورچی
چکیده
نگاه انتقادی در جغرافیای سیاسی به نقد تئوری‌های گفتمان فضایی قدرت در جهت رهایی‌بخشی می‌پردازد. در دو قرن اخیر، نگاه فلسفی سلطه بر طبیعت، راه استثمار طبیعت و به تبع آن، استثمار انسان‌های دیگر را رقم زده است. گفتمان زیست‌سیاست حکومت‌ها می‌تواند، با به انقیاد کشیدن زیست انسان، شرایطی را به وجود آورد که وضعیتی تحت عنوان «اردوگاه ...
بیشتر
نگاه انتقادی در جغرافیای سیاسی به نقد تئوری‌های گفتمان فضایی قدرت در جهت رهایی‌بخشی می‌پردازد. در دو قرن اخیر، نگاه فلسفی سلطه بر طبیعت، راه استثمار طبیعت و به تبع آن، استثمار انسان‌های دیگر را رقم زده است. گفتمان زیست‌سیاست حکومت‌ها می‌تواند، با به انقیاد کشیدن زیست انسان، شرایطی را به وجود آورد که وضعیتی تحت عنوان «اردوگاه » و «هموساکر »، ایجاد شود. گرچه این دو واژگان در دنیای امروز، در تحقیقات زیست‌محیطی دیده نشده‌است، اما از نگاه جورجیو آگامبن ، مادامی که وضعیت زیست هر جامعه‌ای، ریشه‌های تشابه با برداشت او از مفهوم هموساکر و اردوگاه داشته باشد، می‌توان از این واژگان در جهت توصیف منطقه بهره برد. پرسش اصلی این پژوهش این است که آیا امکان‌سنجی تعمیم دیدگاه نظری آگامبن مبنی بر تبلور حیات برهنه در دنیای امروز، در یک محیط خاص جغرافیایی، تحت تاثیر گفتمان‌های سیاسی زیست‌محیطی حاکمیت ممکن است؟ روش تحقیق در این پژوهش با توجه به ماهیت نظری آن، توصیفی تحلیلی است و این مقاله با استفاده از اطلاعات کتابخانه‌ای پیرامون نظریات آگامبن و جغرافیدانان سیاسی متاثر از او، در حوزه‌های «زیست‌سیاست » ، اردوگاه، «حیات برهنه » و هموساکر گردآوری، بررسی و تحلیل شده‌است. در یافته‌های این پژوهش، چگونگی بازتولید فضاهای جغرافیایی تحت تاثیر گفتمان‌های فضایی قدرت، در محیط طبیعی با تعریف واژگان اردوگاه زیست‌محیطی و هموساکر زیست‌محیطی نشان داده شده است.
